Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2016

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η Λογοτεχνία στην Ελλάδα της κρίσης

Μαρία Καρδάτου: «Άνθρωποι και ζώα»
Αποτέλεσμα εικόνας για Van cat
Ο πολιτιστικός ιστότοπος «Πολιτιστική Ατζέντα», διοργανώνει σειρά δημοσιεύσεων σε ζητήματα που αφορούν τη Λογοτεχνία. Το πρώτο μας θέμα είναι: «Η Λογοτεχνία στην Ελλάδα της κρίσης».
Ευχαριστούμε τη συγγραφέα Μαρία Καρδάτου, που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και μας έστειλε το αδημοσίευτο διήγημά της με τίτλο «Άνθρωποι και ζώα» που δημοσιεύουμε:

«Άνθρωποι και ζώα»

Πολύ όμορφο γατάκι, σκέφτηκα, αυτό που πάει και κάθεται ανάμεσα στα πόδια του ζητιάνου. Στο κουτί που κάθισε το γατάκι, ήταν και η πινακίδα: «ΑΣΤΕΓΟΣ». Παρατήρησα πως το γατί εξαφανίζονταν μέσα από τα σίδερα στο προαύλιο του νοσοκομείου, όταν ο άστεγος έφευγε το σούρουπο. Μια φορά το είδα στο απέναντι πεζοδρόμιο, μπροστά στο κτίριο της παλιάς Φιλοσοφικής. Μα πως πέρασε το δρόμο που έχει τρομερή κίνηση; Εκεί απέναντι όπου τα πρεζόνια νέα παιδιά, ούτε 25 χρόνων, χτυπούν ενέσεις ηρωίνης το βράδυ μες τα σκοτάδια της αδιαφορίας όλων. -Έχουμε καλό μαύρο θέλετε; Ακούς τη νύχτα από τα «φαντάσματα».
Το γατάκι γύρισε, με κοίταξε, ήρθε κοντά μου και «νιάου-νιάου» χαϊδεύτηκε στα πόδια μου. Δυστυχώς δεν είχα τίποτα στα χέρια μου να το ταΐσω. Είχε καφετιές γραμμές πάνω σε λευκό τρίχωμα και αυτό το σοκολατένιο χρώμα το έκανε πιο γλυκό και όμορφο. Δεν είχα διάθεση για περιπτύξεις με τη γάτα, μια και το πρόβλημα με τα μάτια μου με απασχολούσε πολύ.
Έπρεπε να κάνω επέμβαση και στα δυο μάτια και -αν πετύχαινε- να βάζω σταγόνες μια ζωή. Ο παππούς τα τελευταία του χρόνια έμεινε τυφλός κι εγώ κληρονόμησα τα μάτια του...

Ήμουν αγχωμένη αρκετά και διάφορες σκέψεις περνούσαν από το μυαλό μου και δεν ήθελα να με απασχολεί και ένα αλήτικο γατάκι. Σκεφτόμουν: πώς θα διαβάζω, πώς θα γράφω, πώς θα περπατώ, γιατί να βλέπω τρία φεγγάρια. Όσο ρομαντικό και να ακούγεται, τα τρία φεγγάρια είναι επικίνδυνα. Είχα κλείσει ραντεβού με το γιατρό που προσπαθούσε να με καθησυχάσει.
Το άλλο πρωί, πριν πάω στο γιατρό, το γατάκι έλειπε από τον ΑΣΤΕΓΟ.
-Που είναι το μικρό, τον ρώτησα κάπως απότομα.
-Μπαίνει μέσα στον κήπο, μου είπε τρομαγμένος, χαμηλώνοντας το βλέμμα.
Δεν τον πίστεψα, νόμιζα πως το έδιωξε ή δεν το τάισε. Λίγο αργότερα, γυρνώντας, μόλις με είδε και έχοντας το γατί στην αγκαλιά του, χώρισε τα κεφτεδάκια που του έδωσα στα δυό και τα μισά τα έδωσε στη γατούλα κι έτσι ησύχασα.

Όταν πέρασα το άλλο πρωί, το γατάκι κάθονταν στον τοίχο, ήσυχο και όταν πλησίασα έκανε χαρές νιαουρίζοντας. Τότε είδα από κοντά τα ματάκια της. Το ένα ήταν πράσινο και το άλλο μωβ σκούρο. Τρόμαξα, αυτό δεν ήταν καλό. Πρέπει να ήταν άρρωστο. Τότε ήρθε κι ο ΑΣΤΕΓΟΣ.
-Τι έχει το ματάκι της, των ρώτησα πάλι απότομα.
-Της βάζω σταγόνες, μου είπε, και τώρα είναι καλύτερα. Δεν ξέρετε τι χάλια είχε...
Μα πως βάζουν σταγόνες σε ένα γατί, αναρωτήθηκα, ή με κοροϊδεύει ή το αγαπάει και το φροντίζει πραγματικά.
-Είδα ένα μαύρο γάτο και μια γκρίζα γάτα το βράδυ στον τοίχο με τα κάγκελα και το γατάκι έλλειπε, τι συμβαίνει;
-Α! Ο μαύρος γάτος; Το προστατεύει, μου είπε, μη φοβάστε.
Μακάρι να είναι έτσι σκέφτηκα.

Όταν μπήκα για την επέμβαση, ένοιωθα σαν το γατάκι, ανυπεράσπιστο, που αφήνεται όμως στα χέρια του προστάτη-γιατρού. Με σκέπασε ένα λευκό σύννεφο. Άκουγα τη φωνή του γιατρού σταθερή, καθησυχαστική και του απαντούσα κι εγώ. Μιλώντας για λογοτεχνία, έγινε η επέμβαση κι όλα πήγαν καλά. Όμως, έμαθα και για το θάνατο της Μ.Θ. και λυπήθηκα πολύ. Παράξενη που είναι η ζωή. Άνθρωποι με τέτοια προσωπικότητα, να χάνονται στην Ελλάδα της κρίσης. Εγώ τώρα έχω να αντιμετωπίσω την τρόικα κάποιων συγγενών που είχα ευεργετήσει κι αυτό με στεναχωρεί επίσης. Έβλεπα τον άστεγο με το γατάκι και καταλάβαινα πως κάποιοι από εμάς μπορεί να έχουν τέτοια κατάληξη. Πράγματα που δεν με φόβιζαν ποτέ, τώρα για πρώτη φορά με απασχολούν. Θυμάμαι μικρή, κάποια δασκάλα στο δημοτικό μας ρώτησε: -Τι φοβάστε; Ένα παιδάκι είπε τους σκύλους, άλλο τις αρκούδες, τους λύκους, τους κακούς ανθρώπους. Εγώ απάντησα τα δικαστήρια. Γιατί είχα ίσως δει να διασύρουν αθώους σε κάποια ταινία. Η δασκάλα έμεινε και με κοίταγε σοβαρή. Δεν είπε τίποτα. Έξω έπεφταν τα φύλλα, το κρύο άρχιζε. Έφυγα τρέχοντας για το σπίτι μας, στην αγκαλιά της γιαγιάς.

Τι να κάνει το γατάκι σκεφτόμουν κοντά στα άλλα, να βρίσκεται στη Φιλοσοφική «Μούσες χάρισι θύε».
Ταράχτηκα όταν έμαθα ότι ο ζητιάνος χτυπήθηκε από ένα αμάξι για να σώσει το γατάκι. Τον άλλο άστεγο παρακάτω, τον έδιωξαν από τον αρχαιολογικό χώρο και κοιμάται σε ένα παγκάκι του πάρκου, σκεπασμένος με ένα χοντρό νάιλον λευκό για να προστατεύεται από τη βροχή.
Ποιος περίμενε η ζωή του να τελειώνει με αυτόν το σκληρό τρόπο. Η θαλπωρή του σπιτιού να είναι ένα όνειρο γι' αυτόν που κάποτε ονειρεύονταν την εξοχή.
Πήγα κοντά, ήταν πολύ πρωί. Έπεφτε χιονόνερο. Τα σκυλιά γρύλισαν, αλλά όταν με γνώρισαν -γιατί μερικές φορές τα τάισα- κούνησαν την ουρά τους. Ήταν ανήσυχα. Πλησίασα και ανασήκωσα το λευκό νάιλον σκέπασμά του. Τα μάτια του ήταν ανοιχτά, ακίνητα, παγωμένα. Τα δέντρα είχαν κοκαλώσει.
Αυτές τις μέρες διάβαζα την «Έσχατη Υπόσχεση» τα ποιήματα του Πρόδρομου Μάρκογλου για έρωτα, για αγώνες, για αλληλεγγύη. Τώρα που είναι όλα αυτά;


Μαρία Καρδάτου

Η Μαρία Καρδάτου είναι ποιήτρια. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου και ζει μέχρι σήμερα. Σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης αγγλική λογοτεχνία και παράλληλα έκανε σπουδές στην ιταλική και στην ρωσική γλώσσα και λογοτεχνία.

Εργάστηκε ως καθηγήτρια στην ιδιωτική και για ένα διάστημα στη μέση εκπαίδευση. Ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα ελληνικά και αμερικανικά περιοδικά. Μια επιτομή από τη συλλογή «Το αγκίστρι» κυκλοφόρησε σε δίγλωσση έκδοση από την εκδότρια και μεταφράστρια Darlene Fife (Lewisburg, West Virginia, 1997).

Επίσης η Darlene Fife μετέφρασε από την «Αερολέσχη» τα «Ποιήματα της Θεσσαλονίκης» και την ποιητική συλλογή «Ούτε δροσιά» που επίσης κυκλοφόρησαν σε δίγλωσση έκδοση.

Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί επίσης στα γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά σε ανθολογίες, στα γαλλικά: «Φωνή ελληνίδων γυναικών-voix anthologie bilingue de femmes Grecques» της Josette Doron, στα ιταλικά: «Voci dal'agora» του Maurizio Di Rosa, στα γερμανικά: «Fern von der dicht sprache» της Dadi Sideri-Spech.

Έχει κυκλοφορήσει τις ποιητικές συλλογές:
  • «Η αποκαθήλωση της σκιάς», Γαβριηλίδης (2012)
  • «Αβλαβής διέλευση», Νεφέλη (2009)
  • «Ούτε δροσιά», Νεφέλη (2002)
  • «Αερολέσχη», Τα Τραμάκια (1997)
  • «Το αγκίστρι», Αχαϊκές Εκδόσεις (1994)
  • «Ερωτικός ένοικος», Εκ Παραδρομής (1987)
και το παιδικό βιβλίο:
  • «Το πικρό λουλούδι του καπνού» (1992), εκδόσεις ΑΣΕ
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα:
  • «Ιστορίες βιβλίων», Εκδόσεις Καστανιώτη (2014)
  • «Το θηλυκό πρόσωπο της ποίησης στη Θεσσαλονίκη», Ερωδιός (2007)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου