Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2016

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η Λογοτεχνία στην Ελλάδα της κρίσης

Άνα Ζάχαρη - «Ξηρασία και άνθηση στα ελληνικά γράμματα»
Ο πολιτιστικός ιστότοπος «Πολιτιστική Ατζέντα», διοργανώνει σειρά δημοσιεύσεων σε ζητήματα που αφορούν τη Λογοτεχνία και πρώτο μας θέμα είναι: «Η Λογοτεχνία στην Ελλάδα της κρίσης».
Ευχαριστούμε τη συγγραφέα Άνα Ζάχαρη, που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα και μας έστειλε το δοκίμιο με τίτλο «Ξηρασία και άνθηση στα ελληνικά γράμματα» που δημοσιεύουμε:

«Ξηρασία και άνθηση στα ελληνικά γράμματα»

Κάποτε που γενικά στην Ελλάδα δεν είχε πέσει σταγόνα βροχής οι ελιές αφού δεν ανθοφόρησαν δεν παρήγαν καρπούς. Εκείνη την εποχή έτυχε να ταξιδέψω και να δω ελιές φυτρωμένες στην πέτρα. Έμεινα κατάπληκτη όχι τόσο για το πού είχαν βρει να φυτρώσουν όσο από το γεγονός πως τα κλαδιά τους βάραιναν φορτωμένα.

Μικρή – ποιητική αδεία- αντιπαραβολή, καθώς είναι παρατηρημένο πως σε καιρούς χαλεπούς είτε αφού οι άνθρωποι έχουν γνωρίσει μικρές ή μεγάλες στιγμές δυστυχίας, τότε η λογοτεχνία ανθίζει και καρποφορεί. Κυριολεκτικά μέσα από την πέτρα. Δεν αναφέρομαι εν γένει στη συγγραφική δραστηριότητα, δεδομένου πως οι καρποί της ελιάς μας δεν είναι όλοι αξιοζήλευτοι. Μιλώ για την τέχνη του λόγου και για συγγραφείς που το έργο τους θα ξεπεράσει την εφήμερη δημοσιότητα αποδεικνύοντας την αξία του μέσα στο χρόνο – κάτι που την παρούσα στιγμή δεν είμαστε σε θέση να διακρίνουμε. Κι όμως ακόμα και τώρα υπάρχουν έργα που είτε επειδή έχουν προσφέρει την βαθύτατη αισθητική απόλαυση της γραφής, είτε λόγω του τάλαντου του δημιουργού τους, καταξιώνονται στα μάτια μας, αναγκάζοντάς μας να τα κρατήσουμε - διαχωρίζοντάς τα από την πληθώρα των εντύπων - ως πολύτιμα. Και άλλοτε και τώρα.

Η κρίση που γονάτισε στην εποχή μας κόσμο και κοσμάκη παραπέμποντας σε προπολεμικές περιόδους μας βρήκε ανήμπορους. Ανήμπορους να αντιμετωπίσουμε την ανέχεια, ανήμπορους ν’ αντιδράσουμε έχοντας μάθει στον υπερκαταναλωτισμό, στην εύκολη απόκτηση και στη μη παραγωγικότητα. Έτσι καταλήξαμε στην παραγωγή του νου, σε σημείο να κοντεύουμε να γίνουμε κοινωνία…συγγραφέων! Τι είδους όμως ανάγνωσμα είναι αυτό που παράγουμε και ελκύει τους αναγνώστες; Κυρίως το αισθηματικό - και όχι επειδή «το ροζ πουλάει» - καθώς και μια ενδεικτική τάση για το παρελθόν. Το παρόν μαζί μ’ όλο του το χαμερπές ύφος, μας αφήνει χωρίς κανένα κέντρισμα ουσιαστικά. Ζητάμε αντίθετα να ξεφύγουμε από μια πραγματικότητα γκρίζα και σκοτεινή. Αποζητάμε χρώμα και φως κι αυτό μας το προσφέρει η ανάγνωση ενός βιβλίου, που, όπως έχει συνηθιστεί να λέγεται, μας «ταξιδεύει». Ταξιδεύουμε στην ανάλαφρη πλοκή ενός έρωτα, είτε γυρνάμε πίσω σε εποχές αλλοτινές ψαύοντας στα τυφλά με το φως ενός κεριού στο σκοτάδι. Ίσως επειδή διαβάζοντας για εποχές το ίδιο σκοτεινές με την τωρινή κι ακόμα σκοτεινότερες να συντηρούμε τη φλόγα του κεριού, τη φλόγα της ελπίδας για ένα μέλλον πιο φωτεινό. Άφθονες οι ιστορίες, κάποιες καλογραμμένες, κάποιες όχι κι όμως αδιακρίτως διαβάζουμε.

Φυσικά μιλάμε για το πλείστον. Η εποχή ετούτη καλλιεργεί. Το τι καρπούς θα αποδώσει εναπόκειται στο μέλλον. Στο παρόν δίνεται αφειδώς η δυνατότητα της έκφρασης μέσω της συγγραφής, είτε γιατί υπάρχουν οι λεγόμενοι ιντερνετικοί εκδοτικοί, είτε γιατί κάποιοι «κανονικοί» έχουν βάλει νερό στο κρασί τους και ο εκάστοτε συγγραφέας δεν χρειάζεται να πληρώσει τα μαλλιά της κεφαλής του για να δει το έργο του τυπωμένο. Από την άλλη έχουμε δει παλαιούς οίκους να κλείνουν την ίδια στιγμή που ξεπετάγονται καινούργιοι. Σημείο των καιρών κι αυτό; Ίσως. Ίσως γιατί, πολύ απλά, δεν μπόρεσαν να πιάσουν τον σφυγμό του αναγνωστικού κοινού και την ανάγκη του για μια «αβάσταχτη ελαφρότητα». Οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον αντοχές, δεν θέλουν πλέον να εμβαθύνουν στο πώς και το γιατί. Οι υψηλές αισθητικές αξίες, ιδιαίτερα στο λόγο, περιορίζονται στον άπλετο λυρισμό και λογοτεχνικές «Γκουέρνικες» δεν θα υπάρξουν για να απεικονίσουν τον άφατο πόλεμο που μαίνεται, παρά τα θύματα.

Τουλάχιστον τώρα το βιβλίο κινείται, καθώς ο κόσμος αποκαρδιωμένος από το εύκολο θέαμα της τηλεόρασης – κι ας κρατεί το μέσον ακόμη καλά – στράφηκε στην ανάγνωση, έστω κι αν δημιούργησε τους συγγραφείς-σταρ. Όλοι έχουμε κάτι να πούμε, όλοι έχουμε κάτι να πάρουμε γράφοντας και διαβάζοντας, μια ιδέα, μια σκέψη που θα μας ενθαρρύνει για ένα μικρό έστω βήμα μπροστά, ακόμα και για την αντιμετώπιση μιας φθείρουσας καθημερινότητας, όπου καλύτερο φάρμακο σαφώς δεν υπάρχει από ένα ταξίδι του νου στο όνειρο και το θάμα. Μπορεί έτσι να ξαναβρούμε την ψυχική δύναμη να σπρώξουμε για άλλη μια φορά τον τροχό, να ξεκινήσουμε και πάλι να χτίζουμε. Μια ανάταση, μια ανάσα. Άλλωστε η τέχνη και μάλιστα αυτή του λόγου, πάντα αυτό δεν έκανε;
Άνα Ζάχαρη
Γεννημένη και μεγαλωμένη στην Αθήνα με καταβολές άρα και βιώματα από τον αιγαιακό νησιωτικό χώρο.

Αστική οικογένεια με τάση στη λογοτεχνία και την ανάγνωση.

Σπουδές Φιλοσοφική Αθηνών και κάποιες ακόμη. Μεγάλη αγάπη προς τα ζώα.


Έργα που έχουν κυκλοφορήσει:

  • Σαν παλιό παραμύθι (εκδόσεις Bookstars),
  • Τέσσερις εποχές (επανέκδοση Όστρια)
  •  Συμμετοχή με τρία διηγήματα στον Οίκο…νυφικών με άλλους συμμετέχοντες τον Χρήστο Αναστασόπουλο, την Εύη Ρούτουλα και τη Θεώνη Μπριλλή (εκδόσεις Bookstars).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου