«Φεύγοντας από το θέατρο στο Badminton δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα...»
Η πρώτη μου επαφή με το έργο του Καββαδία ήταν πριν από πολλά χρόνια, όταν ακούγοντας κάποια από τα μελοποιημένα ποιήματά του ένιωσα μια περίεργη έλξη.
Ήταν κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 90. Τότε αγόρασα και τις ποιητικές του συλλογές, οι οποίες έμειναν να σκονίζονται στο ράφι.
Τι είναι το πούσι, τι κάνει ο θερμαστής, τι είναι ο σταυρός του νότου και πολλές άλλες απορίες που δημιουργήθηκαν στην πορεία και ακόμα και σήμερα μένουν άλυτες.
Ωστόσο, η ποίηση του Καββαδία που τόσο όμορφα έχει μελοποιηθεί έχει με κάποιο τρόπο γίνει αγαπημένη, σε τέτοιο βαθμό που διαβάζω αναλύσεις ποιημάτων, παρακολουθώ εκπομπές-αφιερώματα, συναυλίες και ό,τι άλλο με πίστη και ευλάβεια.
Είμαι θύμα αυτού που ο Θάνος Μικρούτσικος περιγράφει ως «καββαδιομανία». Πως θα μπορούσα να χάσω την παράσταση Ταξίδι στο Σταυρό του Νότου λοιπόν;
Από το καλοκαίρι που μας πέρασε είδα τον Θάνο Μικρούτσικο να παρουσιάζει τη δουλειά του στον Καββαδία σε δύο περιπτώσεις: η μία ήταν στις Αναιρέσεις και η άλλη στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ τον Οκτώβρη.
Ο πρόλογος αλλά και οι δηλώσεις του συνθέτη ήταν ίδιες με αυτές που έκανε πριν το ανέβασμα της παράστασης: «ο Καββαδίας δεν είναι απλά ο ποιητής που περιγράφει τη ζωή στα καράβια και τις περιπέτειες των ναυτικών, αλλά κάτι παραπάνω, και έτσι εξηγείται η Καββαδιομανία», αντίληψη άλλωστε που εκφράζει ο συνθέτης εδώ και χρόνια.
Ως εκ τούτου πήγα στο Badminton με κάποιες απαιτήσεις.
Πρώτον, δεν θα ήθελα να δω κάτι που έχω ξαναδεί.
Δεύτερον, θα ήθελα μια καλή βιογραφική απεικόνιση της ζωής του ποιητή, καθώς ο καθιερωμένος τρόπος παρουσίασης του στέκεται συνήθως αποκλειστικά στην ιδιότητά του ως ναυτικός.
Τρίτον, θα ήθελα να βγει από την παράσταση αυτό το «κάτι» που δεν περιγράφεται με λέξεις και κάνει την ποίηση του Καββαδία μοναδική, αυτό το κάτι παραπάνω από τη ζωή στα καράβια, αυτόν τον χορό πάνω στο φτερό του καρχαρία.
Για το μουσικό κομμάτι της παράστασης δεν είχα καμία ιδιαίτερη απαίτηση αφού ο Μικρούτσικος, οι μουσικοί και οι ερμηνευτές έχουν από καιρό αγγίξει την τελειότητα στην απόδοση των μελοποιημένων ποιημάτων οπότε δεν υπήρχε καμία περίπτωση και εδώ το αποτέλεσμα να μην είναι εξαιρετικό.
Φεύγοντας από το θέατρο δεν μπορώ να πω ότι ενθουσιάστηκα.
Η παράσταση σε μεγάλο μέρος της θύμιζε σαν να είναι ακριβοπληρωμένο βιντεο κλιπ των τραγουδιών. Τα κείμενα έμοιαζαν σε περιπτώσεις ασύνδετα και αυτή η αποσπασματικότητα είχε ως αποτέλεσμα να μην αποδίδεται σε καμία περίπτωση το βάθος των κειμένων.
Για παράδειγμα υπήρχαν αποσπάσματα από τη Βάρδια τα οποία έμοιαζαν λίγο άσχετα με το πριν, το μετά και με τα τραγούδια που παρεμβάλλονταν.
Κατά τα άλλα το θέαμα δεν συγκλόνισε. Ωστόσο ούτε βιογραφικά είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η ζωή του Καββαδία συμπλέκεται διαρκώς με τη ζωή του ποιητικού Εγώ και το αποτέλεσμα είναι να μην γίνεται εύκολα αντιληπτό ποιος παρουσιάζεται ενώπιον του κοινού με συνέπεια η παράσταση να «παλεύει» μεταξύ βιογραφίας και ποιηματογραφίας.
Επιπλέον, μια εγγενής αδυναμία των αφιερωμάτων που κάνει ο Μικρούτσικος για τον Καββαδία είναι ότι αποκλείει οτιδήποτε δεν έχει μελοποιηθεί από τον ίδιο με αποτέλεσμα να παραλείπονται σημαντικές στιγμές της βιογραφίας και του έργου του.
Όταν για παράδειγμα παραλείπεται το Mal du Depart (γνωστό και ως Ιδανικός και Ανάξιος Εραστής), ποίημα στο οποίο με τραγική ειρωνεία σχεδόν περιγράφει τον θάνατό του, καταλαβαίνεις ότι από το παζλ λείπουν αρκετά σημαντικά στοιχεία.
Στην πραγματικότητα δεν βλέπεις μια πλήρη ιχνογραφία της ποίησης του Καββαδία, αλλά της ποίησης του Καββαδία που μελοποιήθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο.
Έτσι, απουσιάζουν από την παράσταση και άλλα σημαντικά ποιήματα που έχουν μελοποιηθεί και για πολλούς λόγους έχουν το ενδιαφέρον τους.
Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε το Πούσι, τις Προσευχές των Ναυτικών, το Γκεβάρα, το Γράμμα σε έναν Ποιητή και άλλα πολλά, που έγιναν τραγούδια είτε από τους Ξέμπαρκους είτε από άλλους συνθέτες, αλλά και ποιήματα που δεν μελοποιήθηκαν ποτέ ή εκείνα που είχαν ξεκάθαρο πολιτικό χαρακτήρα (Αντίσταση κτλ.).
Αυτή η παράλειψη είναι η αιτία κάποιων από τα κενά που παρουσιάζει η παράσταση. Τα υπόλοιπα κενά αφορούν σε πτυχές του έργου και της ζωής του Καββαδία που ενδεχομένως να μπορούσαν να αποδείξουν γιατί ο Καββαδίας δεν είναι απλά ο ποιητής των ναυτικών.
Η πλήρης αποσιώπηση της πολιτικής (συνδικαλιστικής και αντιστασιακής) δράσης του Καββαδία έχει ως αποτέλεσμα να εκλείπουν (πλην του ποιήματος για τον Λόρκα το οποίο όμως κι αυτό σχεδόν έρχεται από το πουθενά) οποιεσδήποτε αναφορές στην πολιτική διάσταση της ποίησής του σε αντίθεση με τα όσα συνηθίζει να δηλώνει ο ίδιος ο Θάνος Μικρούτσικος.
Αντί λοιπόν η παράσταση να φωτίζει τις πτυχές του έργου του Καββαδία που μένουν στη σκιά λόγω της απλής, επιδερμικής αντίληψης του ως του ποιητή που περιέγραφε τις περιπέτειες των ναυτικών η παράσταση καταλήγει να είναι ακριβώς αυτό: μια περιήγηση στα κακόφημα μπαρ που σύχναζαν, συνεχείς αναφορές στις πόρνες και τις ασθένειες που έπαιρναν οι ναύτες για παράσημο, διαρκείς σεναριακές παρεμβάσεις για να συνδέσουν αρκετές φορές άτσαλα τα κείμενα με τα τραγούδια.
Μετά το τέλος της παράστασης δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς είδες.
Πάντως η παράσταση δεν σε βοηθάει να αντιληφθείς τον Καββαδία ως κάτι περισσότερο από τον ποιητή των ναυτικών και την ποίησή του ως κάτι πολύ διαφορετικό από την εξιστόρηση των ταξιδιών με τα καράβια.
Συνοψίζοντας αξίζει να πούμε μια καλή κουβέντα για τους ηθοποιούς που ήταν από καλοί έως εξαιρετικοί, οι χορογραφίες αν και σε κάποιες περιπτώσεις άγγιζαν την υπερβολή, γενικότερα γέμιζαν τη σκηνή και ήταν καλοδουλεμένες.
Τα βίντεο στο background δεν ήταν κάτι παραπάνω από μια απλή απεικόνιση του περιβάλλοντος κάθε ιστορίας.
Η μουσική, οι ερμηνείες και η απόδοση ήταν απλά έξοχη αποδεικνύοντας ότι η δουλειά που έχει κάνει ο Μικρούτσικος στον Καββαδία είναι μοναδική.
ΠΗΓΗ: atexnos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου